Wolnym jest ten, kto żyje tak, jak tego pragnie, kto ani nie podlega przymusowi, ani nie ma żadnych przeszkód, ani nie jest do niczego zmuszany, którego ruch do czynności nie jest przez nic hamowany, którego pragnienia osiągają swój cel i który nie stacza się w kierunku tego, czego wolałby unikać - Epiktet, Diatryby
Epiktet, myślimy tak samo. Podobnie zresztą jak wielu przed nami. Choćby taki Bergson czy de Mello. Czy Budda także nie dążył do wolności - rozumianej jako życie bez pragnień ciągnących człowieka w odmęty materializmu, konsumpcjonizmu?
Człowiek zniewala sam siebie poprzez potrzebę posiadania. Poprzez potrzebę utrzymywania kontroli. Poprzez potrzebę odciśnięcia swojego piętna w świecie. Poprzez potrzebę zdobywania, osiągania, wzbijania się na wyżyny. Poprzez potrzebę aprobaty.
Człowiek prawdziwie wolny jest samotny ( --> "Ucieczka od wolności" E.Fromm).
Człowiek prawdziwie wolny jest z definicji szczęśliwy, gdyż stan jego ducha nie jest od nikogo ani niczego zależny.
Człowiek prawdziwie wolny jest mądry, a co za tym idzie dobry. Nie kierują nim żadne potrzeby, wzmagające złe nawyki. Wolność idzie w parze z koniecznością zadawania pytań i znajdowania na nie odpowiedzi. Tylko umysły zniewolone nie zadają pytań.
Człowiek prawdziwie wolny rozwija się i edukuje, bo wie, że wiedza jest darem i przywilejem. Nie powinna służyć chciwemu bogaceniu się, ani być powodem wywyższania się ponad innych.
Człowiek prawdziwie wolny kocha i jest kochany. Miłuje jednostki i masy. Szanuje przy tym wolną wolę innych, a także ich prywatne ścieżki, którymi kroczą.
Każdy bowiem podąża inną drogą, wielu z nas obierając sobie ten sam cel, a jednak, choć idziemy w jednym kierunku, to na wiele sposobów. I to także jest przywilej wolnego człowieka. Nasze ścieżki się nie łączą, są równoległe, mniej lub bardziej od siebie oddalone, mogą się przeciąć, ale się nie połączą. Możesz chwycić mnie za dłoń, możesz wskazać kierunek, udzielić rady, ale pamiętaj, by przy tym nie zboczyć ze swego własnego kursu.
Według Epikteta człowiek zawsze i bez wyjątków jest wolny w swojej głowie. Można kogoś zmusić do wygłoszenia danej opinii, można wymusić wykonanie czynności, ale nikt nie ma takiej mocy, byś Ty się godził na ten gwałt na Twojej wolności. Byś zaczął myśleć pod czyjeś dyktando. W obliczu tortur groźba śmierci jest niczym, gdy nią gardzisz.
Człowiek może być wolny i jest takowym, wyłącznie gdy ujrzy mechanizmy zewnętrzne, gdy dojrzy manipulacje, gdy wyprze się kajdan i pogardzi zniewoleniem.
Gdy jest świadom siebie i swego celu.
Być, a nie mieć (znów za Frommem) to decyzja, nie zrządzenie losu.
Spróbujmy przesiać to co prawdziwe i ważne od pozostałości i za tym pójdźmy.
